Depresja poporodowa – objawy i leczenie

Depresja poporodowa to ciężki temat, który dotyczy znacznej części młodych mam. Kobiety, które się z nią mierzą, czują się wykluczone, są przekonane, że problem dotyczy tylko ich. Spotykają się one z niezrozumieniem z zewnątrz i presją otoczenia, by świętować narodziny potomka. Na szczęście coraz więcej odważnych kobiet wychodzi z cienia i mówi o blaskach, i cieniach macierzyństwa. Temat depresji poporodowej nie może być już dłużej tabu! Przeczytaj i dowiedz się więcej, a jeśli w Twoim otoczeniu występuje ten problem, nigdy nie przymykaj na niego oka, wyciągnij pomocną dłoń do młodej matki.

Skala zachorowań na depresję poporodową

Depresja poporodowa to zespół objawów, wśród których można wymienić:

• obniżony nastrój,
• spadek energii, wzmożona męczliwość, zmniejszenie aktywności,
• utrata zdolności do odczuwania przyjemności i radości.

Te 3 wymienione powyżej dolegliwości są podstawowymi objawami depresji. Oprócz nich mogą pojawić się także dodatkowe:

• zaburzenia snu,
• zmniejszony apetyt,
• myśli i próby samobójcze,
• zaburzenia koncentracji i uwagi,
• niska samoocena,
• poczucie winy,
• pesymistyczne myśli i lęk przed przyszłością.

Typowo depresja poporodowa pojawia się na przełomie pierwszego i drugiego miesiąca życia dziecka, chociaż wystąpić może do końca pierwszego roku. Mogłoby się wydawać, że jest to rzadko występująca choroba. Jednak nie jest to prawda. Depresja poporodowa rozwija się nawet u 10-20% młodych mam. Warto podkreślić, że jest to choroba jak każda inna i nie stanowi przejawu braku miłości i troski wobec dziecka.

Objawy baby blues

Innym pojęciem związanym ze zdrowiem psychicznym młodych mam jest „baby blues”, czyli inaczej smutek, przygnębienie poporodowe. Jest to coś innego niż depresja poporodowa. Stanowi naturalnie występujący stan, związany z zachodzącymi zmianami hormonalnymi i funkcjonalnymi w ciele matki. Wynika także ze stresu i niepokoju o zdolność podołania nowym obowiązkom przy opiece nad dzieckiem. Baby blues występuję powszechnie wśród młodych mam. Szacuje się, że dotyczy nawet 80-90% kobiet. Do jego objawów można zaliczyć:

• zmienność nastrojów,
• poczucie zmęczenia i nieradzenia sobie z opieką nad dzieckiem,
• płaczliwość,
• smutek, przygnębienie,
• drażliwość, nerwowość,
• zakłopotanie.

Powyższe dolegliwości trwają zazwyczaj do 2 tygodni, a najbardziej nasilone są w 5-6 dniu po porodzie. Co ważne, nie wpływają one w sposób znaczny na funkcjonowanie matki i opiekę nad dzieckiem.

Czynniki ryzyka smutku poporodowego

Istnieją opisane czynniki ryzyka wystąpienia depresji poporodowej i w mniejszym stopniu baby blues. Ich obecność zwiększa ryzyko, ale nie przesądza o zachorowaniu. Podobnie brak tych czynników nie sprawia, że nie ma ryzyka choroby. Wśród czynników ryzyka wymienia się:

Czynniki socjoekonomiczne:

• brak wsparcia społecznego i ze strony partnera, złe relacje małżeńskie,
• negatywne wydarzenia życiowe,
• brak zatrudnienia, zła sytuacja materialna,
• brak doświadczenia w opiece nad dzieckiem,
• samotne macierzyństwo,
• wiek matki poniżej 20 lat.

Czynniki związane z ciążą:

• niechciana ciąża,
• ciąża zagrożona,
• ciężki poród,
• wielokrotne porody,
• poprzednie ciąże z trudnymi doświadczeniami (poronienie, aborcja, wady genetyczne dziecka),

Inne:

• zaburzenia depresyjne w przeszłości,
• uzależnienia,
• zaburzenia psychiczne w rodzinie,
• niska samoocena, osobowość lękliwa,
• złe relacje z matką,
• choroby dziecka.

Znaczenie wsparcia bliskich w depresji poporodowej

Okres porodu i początki opieki nad nowonarodzonym dzieckiem są dla kobiety szczególnie wymagające. Zwłaszcza w tym okresie potrzebuję ono dużo wsparcia, pomocy i zrozumienia ze strony bliskich – partnera i rodziny. Ważna jest zarówno pomoc w opiece i pielęgnowaniu dziecka jak i postawa pełna zrozumienia. Bliscy nie powinni uważać, że kobieta musi „sama sobie poradzić”, lecz być elastyczni. Zmniejsza to ryzyko pojawienia się depresji poporodowej i łagodzi przebieg baby blues.

W przypadku podejrzenia rozwoju depresji bliscy powinni zachęcić kobietę do kontaktu z lekarzem i wspomóc w opiece nad dzieckiem. Zapewnienie bezpiecznej, nieoceniającej przestrzeni młodej mamie wspomaga terapie depresji poporodowej i ułatwia wyleczenie.

Jak leczyć młode mamy?

W przypadku podejrzenia depresji poporodowej należy niezwłocznie udać się do lekarza psychiatry. Nie jest to powód do wstydu czy oznaka braku miłości do dziecka. Bliscy powinni zachęcać kobiety i sami szukać pomocy. Depresje poporodową można skutecznie wyleczyć. Podstawę stanowią psychoterapia i leki przeciwdepresyjne. Przy łagodnym stopniu nasilenia objawów wystarczający może być kontakt z psychologiem i z grupą wsparcia dla młodych mam. Ważna jest wizyta u psychiatry, który oceni wskazania do zastosowania leków i wybierze odpowiednie, uwzględniając karmienie piersią dziecka.