Cytologia płynna LBC – czym różni się od tradycyjnej?

Cytologia jest podstawowym badaniem diagnostycznym, które powinno być bezwzględnie wykonywane przez każdą osobę z macicą co roku. Światowa Organizacja Zdrowia podjęła globalne wyzwanie, by przy udziale regularnej profilaktyki, szczepień i skutecznej terapii, przyspieszyć eliminację raka szyjki macicy. Nowotwór ten wykryty we wczesnym stadium daje olbrzymie szanse wyleczenia. Ten rodzaj raka jest łatwy do wykrycia dzięki zaawansowanej technice diagnostyki i walka z nim jest nie tylko wyzwaniem medycznym, ale też częścią walki o prawa kobiet i mniejszości seksualnych. Dowiedz się więcej na temat cytologii LBC, która już wkrótce może stać się „złotym standardem” diagnostyki raka szyjki macicy.

Kto i jak często powinien wykonać badanie cytologiczne

Badanie cytologiczne stanowi jeden z testów profilaktycznych. Wykonuje się ją u osób z macicami i polega na pobraniu materiału komórkowego z nabłonka szyjki macicy. Służy wczesnemu wykrywaniu raka szyjki macicy, ale także stanów przed nowotworowych. Powinny ją wykonywać wszystkie kobiety w ciągu 3 lat od rozpoczęcia współżycia seksualnego lub w wieku 25 lat, jeśli osoby nie zdecydowały się wcześniej na współżycie. Według standardów NFZ, taki zabieg powinien być wykonywany co 3 lata. Jest według wielu ginekologów to jednak zdecydowanie zbyt rzadko. Lekarz może zlecić cytologie wcześniej, jeżeli pojawią się niepokojące objawy lub, gdy wynik cytologii nie odpowiada grupie I według systemu Papanicolaou. W ramach refundacji NFZ badanie dostępne jest dla kobiet między 25 a 59 rokiem życia.

Cytologia płynna – na czym polega?

Jest to bezbolesne i bezpieczne dla kobiety badanie. Polega na założeniu wziernika ginekologicznego do pochwy w celu uwidocznienia szyjki macicy. Następnie wprowadza się przez pochwę specjalną szczoteczkę cytologiczną. Służy ona pobraniu komórek z tarczy i kanału szyjki macicy. Pobierający materiał lekarz wykonuje 3-5 okrężnych ruchów szczoteczką. Następnie jest ona umieszczana w pojemniku ze specjalnym płynem cytologicznym i wysyłana do analizy. Należy zwracać uwagę na to, jakim sposobem jest pobierana cytologia przez lekarza i czy na pewno używa on szczoteczki, a nie np. patyczka czy wacika.

Czym się różni cytologia płynna od zwykłej?

Cytologia płynna od zwykłej różni się ostatnim etapem badania. W zwykłej cytologii wymaz pobrany przy pomocy szczoteczki jest nanoszony na szkiełko cytologiczne.  Z kolei, w przypadku cytologii płynnej uzyskany materiał jest pozbawiony zanieczyszczeń, powstających podczas suszenia preparatu na szkiełku w cytologii klasycznej. Zmniejszone jest także ryzyko uszkodzenia pobranych komórek. Wszystko to zwiększa dokładność oceny uzyskanego materiału. Jej kolejną zaletą jest fakt, że pobrany raz materiał cytologiczny może być wykorzystany wielokrotnie, także do innych testów, bez konieczności powtarzania wizyty u ginekologa.

Jak się przygotować do cytologii?

Badanie cytologiczne nie wymaga specjalnego przygotowania. Jednak, aby pobierany materiał był dobrej jakości, a przez to wiarygodny, powinno się przestrzegać kilku zasad:

• nie należy cytologii wykonywać w czasie trwania krwawienia miesiączkowego, najwcześniej 4 dni po jego ustaniu,
• wskazane jest powstrzymać się od współżycia płciowego przez 2-3 przed badaniem,
• na 3-4 dni przed pobraniem powinno się zaprzestać stosowania leków podawanych dopochwowo,
• na 2 dni przed cytologią nie zakładać tamponów i nie wykonywać irygacji, czyli płukania pochwy. Irygacji nigdy nie wykonuj sama w domu!
• nie powinno się wykonywać badania w czasie aktywnego stanu zapalnego miejsc intymnych, lecz dopiero po ich wyleczeniu.

Oprócz tego przed pobraniem cytologii lekarz ginekolog będzie chciał uzyskać podstawowe informacje o stanie zdrowia. Są to dane takie jak: data ostatniej miesiączki, czas trwania cykli, przebyte ciąże i porody, jakie stosuje się leki (w tym antykoncepcja hormonalna) i jakie rozpoznano choroby przewlekłe u badanej.

Szczoteczka do cytologii płynnej – czym powinno się pobierać wymaz?

Aby uzyskać wiarygodny i dobrej jakości materiał, cytologie należy wykonywać przy pomocy specjalnie do tego przeznaczonej sterylnej szczoteczki. Zawiera ona końcówkę z włosiem, która służy zeskrobaniu komórek nabłonka z szyjki macicy. W celu wykonania cytologii nie powinno wykorzystywać się innych przedmiotów np. patyczków, gdyż pozyskany materiał będzie niskiej jakości. Szczoteczkę z pobranym materiałem umieszcza się w pojemniku z płynem.

Jak interpretować wyniki cytologii?

Wynik cytologii opisywany jest przy użyciu systemu Bethesda – TBS (the Bethesda system). Jest to spójny system, używany przez większość krajów rozwiniętych. Rzadziej stosuje się klasyfikacje Papanicolaou. W TBS wynik badania jest przedstawiony w formie opisu. Zawiera on ocenę wyglądu komórek nabłonka, czy nie stwierdza się cech patologicznych, a jeżeli są obecne, to jakiego typu. Ponadto mogą być wykryte bakterie i grzyby.

Nie raz do opisu cytologii TBS dołączony jest wynik w klasyfikacji Papanicolaou. Tutaj korzysta się z oznaczeń grup zmian obserwowanych w nabłonku, wyrażonych cyframi rzymskimi. Grupa I i II według Papanicolaou oznacza brak podejrzanych komórek, IIIA, IIIB i IV stany przedrakowe (CIN I, II i III). Grupa V to już stwierdzony nowotwór. Wynik badania cytologicznego powinno skonsultować się z ginekologiem. Udzieli on wyczerpującej odpowiedzi i w razie konieczności pokieruje dalszym postępowaniem.

Czy cytologia płynna wykrywa HPV?

HPV (Human Papilloma Virus), czyli wirus brodawczaka ludzkiego, jest najczęściej przenoszoną infekcją drogą płciową. Przetrwała infekcja w obrębie szyjki macicy, jest najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju raka tego narządu. Z materiału pobranego podczas cytologii płynnej można wykonać badanie, wykrywające infekcje HPV. Wskazane jest w sytuacji gdy uzyskano nieprawidłowy wynik cytologii – dysplazję o nieokreślonym znaczeniu. Wówczas sprawdza się obecność DNA HPV w preparacie. Przy jego obecności, pogłębia się diagnostykę. Ujemny wynik to wskazanie do powtórzenia cytologii za rok.