Wzdęcia to powszechna dolegliwość, z którą każdy z nas zmagał się chociaż raz w swoim życiu. Często pojawiają się nagle i znikają samoistnie, zanim zdążymy zastanowić się nad tym, co je spowodowało. Problem pojawia się wówczas, gdy uporczywe wzdęcia przedłużają się i poważnie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Jak temu zaradzić? Kiedy pójść do lekarza? Sprawdźmy!
Wzdęcia – skąd się biorą?
Najczęstszą przyczyną powstawania wzdęć są tak zwane błędy dietetyczne. Na pierwszym miejscu należy wymienić spożywanie dużej ilości pokarmów o potencjale wzdymającym. Należą do nich rośliny strączkowe, kapusta, cebula, brokuł, żywność wysokoprzetworzona, słodycze, słodzone napoje i alkohole.
Do gromadzenia gazu w jelitach predysponuje zaburzenie składu mikroflory jelitowej. Zarówno niedobór „dobrych bakterii” (np. po antybiotykoterapii), jak również ich nadmiar (np. w przeroście bakteryjnym jelita cienkiego) sprzyjają zaburzeniu perystaltyki jelit i wytwarzaniu gazów przez bakterie jelitowe.
Obecność wzdęć towarzyszy niektórym chorobom przewodu pokarmowego, m.in. nietolerancji laktozy, celiakii, chorobom zapalnym jelit i zespołowi jelita drażliwego. U starszych osób często towarzyszą mechanicznej blokadzie pasażu jelitowego spowodowanego nowotworem jelita grubego. [1]
Wzdęcia – uporczywa dolegliwość
Chociaż wzdęć nie wiążemy z nagłym zagrożeniem zdrowia lub życia, ich znaczne nasilenie i długi czas trwania mogą poważnie upośledzać funkcjonowanie w pracy i w domu. Nadmiar gazu w jelitach wiąże się z dyskomfortem i subiektywnym uczuciem przepełnienia jelit i napięciem brzucha. W dodatku zwiększa się ilość oddawanych gazów, które zwykle mają nieprzyjemny zapach. Niektórzy odczuwają wczesne uczucie sytości po posiłku – zjesz mało, a mimo to czujesz, że Twój żołądek i cały brzuch są przepełnione.
Warto też wspomnieć, że wzdęcia są objawem subiektywnym – osobom z otoczenia, a nawet lekarzowi trudno jest zauważyć, że Ci doskwierają.
Wzdęcia – kiedy do lekarza?
Jeśli wiesz, że obecność wzdęć jest spowodowana spożywanymi pokarmami i zmiana nawyków dietetycznych poprawia Twoje samopoczucie, najprawdopodobniej nie masz powodów do zmartwień. Zaalarmować powinny Cię długotrwałe i uporczywe wzdęcia nieustępujące po próbie eliminacji wzdymających pokarmów. Reaguj również wtedy, gdy pojawiają się dodatkowe dolegliwości: nudności i wymioty, biegunki lub zaparcia, bóle brzucha, krew i śluz w stolcu, nagły i niezamierzony spadek masy ciała. Taki zestaw symptomów może wskazywać na organiczną chorobę jelit, którą będzie można zdiagnozować po konsultacji z lekarzem.
Uporczywe wzdęcia – jak postępować?
Istnieją sposoby na złagodzenie dolegliwości. Przede wszystkim wyklucz z diety pokarmy, które przyczyniają się do powstawania wzdęć. Jeśli stwierdzono u Ciebie nietolerancje pokarmowe, wyklucz z diety te substancje, które trudno Ci przyswoić, np. laktozę. Nie zapominaj o regularnej aktywności fizycznej. Codzienna joga, krótki spacer czy pływanie dobrze oddziałują na pasaż jelitowy.
Jeśli okaże się, że wzdęcia brzucha są powiązane z chorobami układu pokarmowego, nie zwlekaj z rozpoczęciem odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Terapię uzgodnij z lekarzem.
Nie zapominaj o tym, że na wzdęcia można działać objawowo. Udowodnione działanie mają napary z ziół tj. mięta pieprzowa, koper włoski i rumianek. W aptekach znajdziesz dostępny bez recepty lek na wzdęcia zawierający symetykon, który rozbija pęcherzyki gazu nagromadzone w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu są one łatwiej wchłanianie przez ściany jelit albo wydalane na zewnątrz. Miej go w swojej domowej apteczce na tzw. „wszelki wypadek”. [2]
Bibliografia
[1] lek med K. Pol, „Wzdęcia i gazy – codzienny problem…”, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Dostęp: 14 styczeń 2024. [Online]. Dostępne na: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/wzdecia-i-gazy-codzienny-problem/
[2] B. Larijani i in., „Prevention and Treatment of Flatulence From a Traditional Persian Medicine Perspective”, Iran Red Crescent Med J, t. 18, nr 4, s. e23664, sty. 2016, doi: 10.5812/ircmj.23664.
