Zespół jelita drażliwego - przyczyny, objawy, leczenie

Zespół jelita drażliwego – przyczyny, objawy, leczenie

Zespół jelita drażliwego (ang. IBS – irritable bowel syndrom) to przewlekła choroba układu pokarmowego. Jej objawy bywają przykre i frustrujące. Dowiedz się, co współczesna medycyna wie o przyczynach IBS oraz o tym, jak można niwelować przykre symptomy tej choroby.

Zespół jelita drażliwego – przyczyny

Przyczyna tej choroby ma złożone podłoże. Najważniejszą rolę przypisuje się tym pięciu czynnikom:

  1. Wzmożone reagowanie na stres i zmienione odczuwanie bodźców pochodzących z układu pokarmowego.
  2. Zaburzenia mikrobioty jelitowej.
  3. Wzmożone odczuwanie bodźców pochodzących z narządów wewnętrznych.
  4. Przebycie zakażenia przewodu pokarmowego.
  5. Zaburzenia perystaltyki jelit oraz ich czynności wydzielniczej związanej z uwalnianiem hormonów jelitowych.

Najistotniejsze wydają się relacje między jelitami a układem nerwowym. Zauważono, że nawet u 70-90% chorych na IBS występują zaburzenia psychiczne (np. zaburzenia osobowości, depresja, zaburzenia lękowe. [1], [2]

Objawy zespołu jelita drażliwego

Dolegliwości, na które skarżą się osoby zmagające się z IBS są różne. Zwykle mają charakter przewlekły i nawracający. Są to:

  • ból brzucha – najczęściej pojawia się w dolnej lewej części brzucha. Jest stały lub okresowy i nawracający. Może być ostry, kurczowy i nękający, ale niemal nigdy nie wybudza w nocy;
  • zmiana rytmu wypróżnień – ze względu na wygląd stolca i częstość wypróżnień wyróżnia się postaci IBS biegunkową, z zaparciem, mieszaną i nieokreśloną;
  • wzdęcie brzucha i oddawanie nadmiernej ilości gazów;
  • domieszka śluzu w stolcu;
  • nudności, wymioty, zgaga;
  • zaburzenia nastroju, stany depresyjne i/lub lękowe;
  • ból głowy i uczucie zmęczenia;
  • częstomocz i zaburzenia miesiączkowania. [1], [2]

 Zespół jelita drażliwego – leczenie niefarmakologiczne

W postępowaniu z IBS duże znaczenie ma świadomość choroby, a konkretniej tego, że nie jest to stan poważny. Korzystny wpływ na pracę jelit i w konsekwencji na samopoczucie osób z IBS ma wprowadzenie do codzienności prozdrowotnych nawyków.

Aktywność fizyczna podejmowana kilka razy w tygodniu pozwala na poprawę perystaltyki jelit. Dobrze sprawdzą się ćwiczenia o umiarkowanej intensywności, tj. szybki marsz, nordic walking, pływanie czy jazda na rowerze.

W diecie u osób z IBS zaleca się ograniczenie spożywania fermentujących FODMAP oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli. Powinno to trwać 4-6 tygodni. Po ustąpieniu dolegliwości pokarmy zawierające FODMAP należy wprowadzać stopniowo, co pomoże znaleźć te, które przyczyniają się do przykrych objawów. Zaleca się zwiększenie białka w diecie i ograniczenie węglowodanów oraz pokarmów wzdymających. Posiłki należy spożywać o regularnych porach i w spokoju.

Niektórzy chorzy odczuwają poprawę po psychoterapii, co wiąże się z mózgowo-jelitową teorią powstawania IBS. [1], [2]

Zespół jelita drażliwego – leczenie farmakologiczne

Leki są zalecane, gdy postępowanie pozafarmakologiczne okazuje się nieskuteczne. We wszystkich postaciach choroby mogą być stosowane:

  • leki działające rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, np. drotaweryna, mebeweyna, trimebutyna;
  • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.

W postaci z biegunką może być stosowana ryfaksymina oraz leki przeciwbiegunkowe. W postaci z zaparciem korzystne może być stosowanie makrogoli oraz leków przeczyszczających.

Celem łagodzenia wzdęć można stosować preparat na wzdęcia zawierający symetykon, który działa jak środek powierzchniowo czynny. Rozbija duże pęcherzyki powietrza na mniejsze, co ułatwia ich usuwanie poprzez gazy. Podobne działanie wykazuje dimetykon.

Można również podjąć próbę stosowania probiotyków przez 8-12 tygodni. [1], [2], [3]

W postępowaniu z objawami zespołu jelita drażliwego najważniejsza jest dyscyplina – należy ściśle przestrzegać zaleceń dietetycznych oraz lekarskich. Obserwuj swoje ciało i regularnie oceniaj skutki terapii. Brak poprawy po ok. 3 miesiącach jest wskazaniem do zastosowania innego leczenia pod kontrolą lekarską.

Bibliografia

[1]       „Zespół jelita drażliwego”. Dostęp: 26 październik 2024. [Online]. Dostępne na: http://www.mp.pl/social/chapter/B16.II.4.14.

[2]       K. Adrych, „Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych”, Varia Medica, t. 3, nr 2, Art. nr 2, 2019.

[3]       „Indeks Leków MP”. Dostęp: 26 październik 2024. [Online]. Dostępne na: https://indeks.mp.pl/

Poprzedni artykuł
Nastepny artykuł

Ważne

Sen jest jednym z najważniejszych procesów zachodzących w organizmie ludzkim. Ma ogromne znaczenie dla naszego życia. Od jakości snu zależy nasze samopoczucie, aktywność w

ZAINTERESUJE CIĘ

Przeziębienie – to powszechna dolegliwość, która dopada każdego z nas, często w najmniej odpowiednim momencie. Statystyki pokazują, że przeciętny dorosły zmaga się z nim
Kurzajki to problem, który dotyka ludzi w każdym wieku, jednak szczególnie często występuje u dzieci. Te nieestetyczne zmiany skórne potrafią być zarówno uciążliwe, jak