W ostatnich czasach aparat ortodontyczny niewątpliwie znacząco zyskał na popularności, co jak się okazuje, nie zawsze podyktowane jest chęcią uzyskania zdrowego uzębienia i korekty wad zgryzu, ale także panującymi trendami. Jednak przed założeniem aparatu ortodontycznego, warto również poznać jego inne wady i zalety, które ułatwią podjęcie świadomej decyzji.
Korekta wad zgryzu
To niewątpliwie jedna z najważniejszych zalet aparatu ortodontycznego. Ogromne znaczenie ma to zwłaszcza dla osób, które z ich powodu doświadczały problemów z mową, a nawet jedzeniem. Oprócz tego wady zgryzu w dużym stopniu mają odzwierciedlenie w kształcie i rysach twarzy, przez co po zakończonym leczeniu ortodontycznym zauważalne są bardzo korzystne zmiany.
Konieczność regularnej higieny jamy ustnej
Ze względu na czas jaki osoba nosząca aparat powinna poświęcać na czyszczenie jego mechanizmów, a także zębów i przestrzeni międzyzębowych można zaliczyć to do wad. Bowiem szczotkowanie zębów i poszczególnych elementów aparatu powinna odbywać się po każdym posiłku i być połączona z nitkowaniem oraz płukaniem jamy ustnej. Jednak podwyższona dbałość o higienę jamy ustnej zdecydowanie odwdzięczy się w postaci zdrowych i pięknych zębów, co z całą pewnością można uznać za zaletę.
Utrudnione jedzenie i picie
Osoby noszące aparat powinny liczyć się z pewnymi utrudnieniami podczas spożywania posiłków i picia płynów. Jest to spowodowane głównie tym, że pomiędzy elementami aparatu mogą zbierać się fragmenty posiłków, które często ciężko ewakuować bez przyrządów do higienizacji jamy ustnej. Oprócz tego odradza się jedzenie twardych owoców i warzyw np. jabłek, marchewek, które mogą w sposób mechaniczny uszkadzać mechanizm aparatu. Dodatkowo należy wyeliminować z diety kolorowe napoje, gumy do żucia, trudne do przeżucia słodycze np. krówki i żelki[1].
Uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej
Aparaty ortodontyczne mogą powodować bolesne uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Są one trudne do leczenia z powodu ciągłego drażnienia delikatnej śluzówki jamy ustnej przez ostre, metalowe elementy aparatu. W takim wypadku z pomocą przychodzą tutaj: woski ortodontyczne (do pokrywania części aparatów bezpośrednio drażniących błonę śluzową), preparaty powlekające i wspomagające gojenie owrzodzenia, leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.
Stała obecność śliny w jamie ustnej oraz ruchy języka stanowią duże utrudnienie dla utrzymania się leków na drażnionej tkance. Konsystencja preparatu i jego zdolność do trzymania się na drażnionej powierzchni mają duże znaczenie. Silne właściwości adhezyjne preparatu powinny zapewniać utrzymywanie na powierzchni błony śluzowej na tyle długo, aby mógł on stanowić barierę izolującą uszkodzone miejsce od czynników drażniących. Składniki, takie jak poliwinylopirolidon (PVP) i kwas hialuronowy, mają zdolność szybkiego tworzenia stabilnej warstwy (filmu), pełniąc rolę bariery mechanicznej. Przylegając do drażnionej błony śluzowej jamy ustnej, długotrwale zmniejszają dyskomfort związany z bólem wywoływanym częstym drażnieniem.
Oprócz tego korzystne działanie wywiera aloes zwyczajny, który może wspomagać naturalny proces gojenia uszkodzonych tkanek.
Warto dobrać właściwą formę preparatu w zależności od rodzaju i umiejscowienia zmian oraz wieku leczonej osoby. Najbardziej praktyczną formą preparatu działającego miejscowo na drażnioną aparatem błonę śluzową jamy ustnej wydaje się żel. Ale w przypadku licznych rozlanych owrzodzeń w jamie ustnej wygodniejszy będzie płyn do płukania jamy ustnej, zwłaszcza taki, którego nie trzeba będzie rozcieńczać.
Walory estetyczne
Dla niektórych osób niewątpliwą zaletą jest samo noszenie aparatu ortodontycznego, ze względu na jego atrakcyjny i modny wygląd. Warto dodać, że wyróżnia się kilka rodzajów aparatów stałych, które różnią się między sobą wyglądem i mogą być kolorystycznie indywidualnie dopasowane do danej osoby. Oprócz tego obserwowane, korzystne zmiany w uzębieniu dodają pewności siebie i napawają optymizmem w oczekiwaniu na efekty końcowe leczenia[2].
[1] Choi S. H, Cha J. Y, Lee K. J, Yu H. S, Hwang C. J. Changes in psychological health, subjective food intake ability and oral health-related quality of life during orthodontic treatment. J Oral Rehabil. 2017, 44, s. 860–869.
[2] Wahab A. R. M., Hasan S. K., Yamin N. E. M., Ibrahim Z. Awareness of fake braces usage among Y-generations. J Int Dent Med Res. 2019, 12, s. 663–666.
