Swędząca, przesuszona skóra, na której pojawiają się czerwone bąble lub placki, nie jest czymś, czego ktokolwiek chciałby doświadczyć. Przykre dolegliwości, pojawiające się po każdej kąpieli lub zastosowaniu jakiegokolwiek kosmetyku, sprawiają, że osoby, cierpiące na atopowe zapalenia skóry rezygnują z jakiejkolwiek pielęgnacji w obawie przed zaostrzeniem objawów. Tymczasem atopia to schorzenie, które można leczyć, jeżeli zostanie ono dobrze zdiagnozowane i poddane odpowiedniej terapii. Czym objawia się atopowe zapalenie skóry i jakie są sposoby leczenia?
Atopowe zapalenie skóry – czym jest?
Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna skóry, której symptomy mogą pojawić się w każdym wieku. Przebieg schorzenia polega na naprzemiennych okresach natężenia oraz wyciszenia objawów. Choć leczenie AZS jest skomplikowane, to jednak odpowiednia pielęgnacja oraz wiedza, dotycząca czynników, wzmagających dolegliwości, może pomóc w skutecznym złagodzeniu zmian skórnych.
Objawy AZS
Objawy Atopowego Zapalenia Skóry nie należą do przyjemnych. Są dość widoczne i wiążą się z dużym dyskomfortem, dlatego trudno jest je przeoczyć.
Objawy AZS dzielone są na:
- powszechne – występują często i z większą intensywnością,
- mniejsze – pojawiają się rzadziej i z mniejszą intensywnością.
Do powszechnych objawów Atopowego Zapalenia Skóry zaliczamy:
- świąd i suchość skóry,
- charakterystyczną lokalizację zmian skórnych (zależną od wieku),
- przewlekły i nawrotowy przebieg.
Wśród mniejszych objawów AZS wyróżniamy:
- uczucie swędzenia podczas pocenia,
- rogowacenie przymieszkowe, tzw. rybia łuska,
- zaostrzenie objawów w sytuacji stresowej,
- objaw Dennie Morgana (dodatkowy fałd skórny poniżej dolnej powieki),
- natychmiastowe reakcje skórne,
- nietolerancja niektórych pokarmów i tkanin,
- rumień twarzy.
Umiejscowienie obszarów, w których występują objawy AZS, zależy w pewnym stopniu od wieku osoby chorej:
- niemowlęta: zmiany pojawiają się najpierw na twarzy, a następnie rozszerzają się na szyję i tułów,
- dzieci powyżej 1 roku życia: zmiany skórne występują najczęściej w zgięciach stawowych (podkolanowych, łokciowych, fałdu szyjnego, nadgarstkowych, skokowych),
- nastolatkowie: objawy występują w miejscach podobnych, jak u dzieci powyżej 1 roku życia,
- osoby dorosłe: zmiany skórne mogą być rozsiane po całym ciele.
Przyczyny Atopowego Zapalenia Skóry
Trudno jest podać dokładną przyczynę występowania schorzenia. Według badań naukowych choroba wynika z zależności pomiędzy czynnikami genetycznymi, immunologicznymi i środowiskowymi.
Genetyczne przyczyny AZS:
- mutacje genetyczne, odpowiadające za czynniki, sprzyjające innym chorobom, takim jak: astma, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, cukrzyca typu I,
- czynniki dziedziczne (badania wykazują, że jeśli ktoś z bliskich krewnych ma AZS, ryzyko zachorowania u kogoś w następnym pokoleniu zwiększa się).
Środowiskowe przyczyny Atopowego Zapalenia Skóry:
- zanieczyszczenie środowiska,
- różne alergeny,
- temperatura (zbyt niska i zbyt wysoka),
- stres,
- wilgotność powietrza.
AZS może być także wynikiem nieodpowiedniej lub zbyt dokładnej higieny. Według hipotez naukowców, nadmierne ograniczenie kontaktu z różnymi substancjami może doprowadzić do pogorszenia bariery ochronnej skóry.
Jak leczyć Atopowe Zapalenie Skóry?
Leczenie schorzenia jest długotrwałe i rzadko prowadzi do całkowitego wyeliminowania choroby. Mimo tego odpowiednie metody pozwalają na skuteczne złagodzenie objawów i poprawę komfortu życia chorego.
Miejscowe leczenie Atopowego Zapalenia Skóry
W tego typu terapii stosuje się maści i preparaty, zawierające glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny, antybiotyki, leki przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. Celem leczenia miejscowego jest zmniejszenie świądu oraz redukcja zmian i uszkodzeń skóry.
Leczenie farmakologiczne ogólne przy AZS
Jeżeli terapia miejscowa nie daje efektów, lekarz może zdecydować o podawaniu środków doustnych w postaci leków, działających ogólnoustrojowo, najczęściej glikokortykoidów doustnych.
Leczenie uzupełniające
W leczeniu uzupełniającym wykorzystuje się suplementację (szacuje się, że witamina E i witamina D mogą łagodzić objawy AZS) oraz fototerapię (leczenie światłem ultrafioletowym).
Pielęgnacja skóry przy AZS
Odpowiednia pielęgnacja skóry atopowej zaliczana jest do domowych sposobów radzenia sobie z problemem. Zalecane jest stosowanie preparatów, przeznaczonych specjalnie dla skóry atopowej i wrażliwej, bez substancji drażniących w składzie, najlepiej o pH 5,5. Można pomyśleć o leczniczych kąpielach z dodatkiem olejów naturalnych w celu nawilżenia skóry. Warto również pomyśleć o unikaniu czynników, pogłębiających objawy AZS, takich jak stres czy szybkie zmiany temperatury oraz postawić na ubrania z miękkich, delikatnych dla skóry materiałów. Ważne jest, aby obserwować swoje ciało i sprawdzać, jakie czynniki i produkty zaostrzają objawy, a które mogą je łagodzić.
