Kaszel to naturalny odruch obronny organizmu. Jego celem jest usunięcie z oskrzeli wszelkich elementów, które mogłyby im zaszkodzić, np. gazów, pyłów czy ciał obcych. To także nieodłączny towarzysz infekcji, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Co możesz zastosować, żeby złagodzić mokry kaszel? Sprawdź, które leki są bezpieczne dla najmłodszych pacjentów.
Skąd się bierze mokry kaszel?
Kaszel powstaje w wyniku podrażnienia zakończeń nerwowych w drogach oddechowych, które może być spowodowane wspomnianymi wyżej czynnikami, ale także:
- cząsteczkami wywołującymi stan zapalny,
- obrzękiem błony śluzowej oskrzeli,
- nadmiarem śluzu w oskrzelach[1].
Nadprodukcja wydzieliny w drogach oddechowych zachodzi w wyniku rozwijającego się stanu zapalnego. Zazwyczaj powstaje on jako odpowiedź układu immunologicznego na atak wirusów lub bakterii. W toku choroby śluz gęstnieje, przez co naturalne mechanizmy oczyszczania dróg oddechowych nie są w stanie go usunąć. Dlatego stosuje się preparaty wykrztuśne, które ułatwiają ten proces.
Preparaty wykrztuśne dla dzieci i dorosłych
W aptekach znajdziesz całą gamę leków na mokry kaszel. Każdy z nich działa w nieco inny sposób, ale wszystkie dążą do podobnego celu – oczyszczenia oskrzeli z zalegającego w nich śluzu. Jakie substancje najczęściej występują w preparatach wykrztuśnych?
Wyciąg z liści bluszczu
Wyciąg z bluszczu występuje w postaci syropu dla dzieci powyżej 2. roku życia. Jego składnikiem aktywnym są saponiny o działaniu upłynniającym wydzielinę i rozszerzającym oskrzela.
Bromheksyna
Dostępna jest w tabletkach, kroplach i syropie. Płynne postaci leku mogą być podawane dzieciom od 2. roku życia. Bromheksyna działa wykrztuśnie oraz rozkłada duże cząstki obecne w śluzie, przez co zmniejsza jego lepkość, a zwiększa objętość.
Ambroksol
To pochodna bromheksyny, która oprócz wyżej wymienionych efektów przynosi szereg dodatkowych korzyści. Ambroksol nasila produkcję wodnistego płynu, która rozrzedza śluz w oskrzelach. Wzmacnia też pracę rzęsek na powierzchni nabłonka dróg oddechowych, które transportują wydzielinę w kierunku jamy ustnej. Ponadto badania wykazały, że ambroksol zmniejsza odczyn zapalny w drogach oddechowych i zwiększa stężenie w oskrzelach jednocześnie podawanych antybiotyków[2].
W aptekach znajdziesz tabletki do połknięcia i rozpuszczenia oraz syrop wykrztuśny z ambroksolem. Jest on bezpieczny dla dzieci już od 1. roku życia.
N-acetylocysteina
N-acetylocysteina rozcina wiązania disiarczkowe obecne w śluzie, które odpowiadają za jego gęstą konsystencję. Dzięki temu zmniejsza jego lepkość i ułatwia odkrztuszanie. N-acetylocysteina dostępna jest w postaci tabletek musujących oraz syropów. Może być stosowana od 3. roku życia.
Erdosteina
Erdosteina zmniejsza przyczepność bakterii do komórek nabłonka dróg oddechowych, dzięki czemu chroni przed rozwojem infekcji bakteryjnej. Badania wykazały też jej działanie przeciwzapalne. Jednak przede wszystkim upłynnia wydzielinę zalegającą w oskrzelach. Erdosteina bez recepty jest dopuszczona do stosowania dopiero od 12. roku życia[3].
Wszystkie preparaty wykrztuśne stosuj najpóźniej 4 godziny przed snem, ponieważ rozrzedzają wydzielinę, mogą nasilać kaszel, a to zaburzy nocny odpoczynek. W trakcie choroby pij dużo ciepłych płynów, które również pomogą upłynnić śluz oskrzelowy.
[1] Krenke, R., Chorostowska-Wynimko, J., Dąbrowska, M., Bieńkowski, P., Arcimowicz, M., & Grabczak, E. et al. (2018). Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych. Lekarz POZ, 4(6), 425-452.
[2] Krenke, K., Doniec, Z., Mastalerz-Migas, A., Mazurek, H., Bieńkowski, P., Jackowska, T., & Kulus, M. (2022). Zalecenia postępowania diagnostyczno – terapeutycznego w kaszlu u dzieci – aktualizacja. Lekarz POZ, 8(3): 173-192.
[3] Jędrzejek, M., Pokorna-Kałwak, D., & Mastalerz-Migas, A. (2020). Praktyczne zastosowanie leków mukoaktywnych. Lekarz POZ, 1: 14-19.