Diagnostyka chorób układu oddechowego daje możliwość dokonania oceny stanu jego narządów oraz umożliwia określenie ich wydolności. Najczęściej przy chorobach układu oddechowego wykonywane są badania czynnościowe. Dostarczają one ważnych informacji na temat funkcjonowania tego układu, a przeważnie oskrzeli oraz płuc.
RTG klatki piersiowej i spirometria
Badanie RTG klatki piersiowej pozwala zobrazować narządy oraz kości, które znajdują się nad mięśniem przepony. Dzięki niemu można sprawdzić m.in. stan płuc oraz dróg oddechowych. Wykonując takie badanie, można zdiagnozować na przykład zapalenie płuc, gruźlicę, guzy płuc czy też rozedmę płucną.
Kolejnym elementem istotnym przy stawianiu diagnozy jest spirometria[1], jej zadaniem jest określenie poprawności albo zaburzeń przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Badanie to ma ważne znaczenie w rozpoznawaniu oraz przebiegu chorób śródmiąższowych płuc. Poza tym powinno być również wykonane podczas diagnostyki astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc czy też w przypadku przewlekłego kaszlu.
Próba rozkurczowa i bronchoskopia
Próbę rozkurczową wykonuje się w celach diagnostycznych u pacjentów, u których w spirometrii zostały stwierdzone cechy obturacji dróg oddechowych. Podczas tego badania poprzez specjalną tubę pacjentowi podawany jest lek wziewny, który rozszerza oskrzela, a potem po 15 minutach wykonywana jest kolejna spirometria, która ma na celu dokonanie oceny reakcji oskrzeli na podawany lek. Działanie to pozwala rozpoznać przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, a także astmę.
Jeszcze innym badaniem jest bronchoskopia[2], która umożliwia zbadanie dróg oddechowych endoskopowo. Wykonując ją, można dokonać oceny struktury, np. krtani, tchawicy albo oskrzeli. Wykorzystywany jest tu bronchoskop, czyli elastyczne urządzenie ze światłowodu, zakończone specjalną kamerą. Wprowadza się go pacjentowi przez nos albo jamę ustną, aby dotrzeć do płuc. Badanie jest wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Jest ono bezbolesne i mało inwazyjne. Bronchoskopia pozwala obserwować płuca, drogi oddechowe i zazwyczaj jest ona wykonywana przez pulmonologa. Bardzo często wskazaniem do jego wykonania jest krwioplucie, uporczywy kaszel, nawracające infekcje albo zmiany, które zostały zaobserwowane w badaniu RTG klaski piersiowej.
Leczenie chorób układu oddechowego
Kiedy zostaną wykonane odpowiednie badania diagnostyczne, lekarz pulmonolog podejmuje decyzję o leczeniu chorego. W zależności od tego, jaka została rozpoznana choroba, można zastosować:
- leki wykrztuśne, które ułatwiają usunięcie zalegającej wydzieliny z dróg oddechowych. Na przykład bardzo dobrze sprawdzają się te, które mają w swoim składzie substancję czynną ambroksol,
- leki przeciwkaszlowe – mają one działanie obwodowe albo ośrodkowe,
- leki, które hamują reakcje alergiczne w oskrzelach,
- leki rozszerzające oskrzela,
- immunomodulację oraz immunoterapię swoistą,
- leki pomocnicze.
Bardzo często poza leczeniem farmakologicznym konieczna jest również rehabilitacja oddechowa, która ma na celu przywrócenie pojemności życiowej płuc, a także poprawę tolerancji organizmu na wysiłek fizyczny oraz zmniejszenie napadów duszności.
[1]E. Krzych-Fałta, Badanie spirometryczne – wczoraj i dziś [w:] „Alergia”, 2020, 3, s. 22-25.
[2]M. Motyka, M. Dziubak, K. Hutniczak, Wpływ rozmowy terapeutycznej na przebieg badania bronchoskopii [w:] „Sztuka Leczenia”, 2015, nr 3-4, s. 9-20.
